Ależ nam się dłużyła końcówka tej zimy. W końcu nadszedł pierwszy w miarę ciepły i wolny weekend, kiedy mogłyśmy zrobić wypad w niedalekie Góry Stołowe i okolice. Pogoda dopisała, chociaż miałyśmy nadzieję na nieco cieplejszą aurę. 

W piątek wieczorem dotarłyśmy do parkingu przy twierdzy Srebrna Góra, gdzie koczował już jeden van. Potężna forteca na Przełęczy Srebrnej jest największą atrakcją, jaka sprowadza tutaj turystów. W okolicznych lasach kryją się jednak rzeczy równie niezwykłe. I to właśnie one, a nie twierdza, nas tutaj przyciągnęły. Miałyśmy zamiar obejrzeć i sfotografować ukryte w lesie zabytkowe wiadukty kolejowe i zrobić małą wycieczkę fragmentem trasy nieistniejącej już kolei zębatej. Wieczór był dość chłodny więc odpaliłyśmy ogrzewanie postojowe. W przyjemnym cieple zjadłyśmy kolację, a potem umyłyśmy się, rozłożyłyśmy kanapę i poszłyśmy spać. 

Sowiogórska Kolej Zębata to zapomniane, genialne osiągnięcie inżynierskie zrealizowane na przełomie XIX i XX wieku w tych górach. Zagłębie węglowe w rejonie Nowej Rudy od rejonu dzierżoniowskiego, gdzie funkcjonowały liczne fabryki włókiennicze, potrzebujące węgla, oddzielały stosunkowo wysokie góry. Kolej przebiegała dolinami i musiała te góry omijać – pociągi docierały do tych miejsc poprzez Wałbrzych i Kłodzko. Dlatego powstał pomysł budowy prywatnej Kolei Sowiogórskiej, poprowadzonej z Dzierżoniowa przez Pieszyce, Srebrną Górę, Wolibórz i Słupiec aż do Ścinawki Średniej. Szczególnie trudny w budowie był odcinek między Srebrną Górą a Woliborzem – wymagał m.in. wybudowania dwóch ceglanych wiaduktów (Żdanowskiego - wys. 23,8 m i Srebrnogórskiego, wys. 28 m) o łącznej długości 260 m, czterech głębokich wkopów w litych skałach i wysokich nasypów.

Na odcinkach nizinnych większych problemów nie przewidywano, ale dużym wyzwaniem było pokonanie górskiego odcinka trasy o długości około 6,6 km. Różnica poziomów pomiędzy stacją Srebrna Góra Miasto a Przełęczą Srebrną wynosiła około 200 metrów - nachylenie torowiska sięgało prawie 6,5 %. Lokomotywy miałyby poważne kłopoty z pokonaniem takiego wzniesienia – szczególnie zimą i jesienią, gdy liście zasypują torowisko biegnące przez las. Dlatego wymyślono rzecz bardzo oryginalną – od stacji Srebrna Góra Miasto do Nowej Wsi Kłodzkiej na torach zamontowano dodatkową, środkową szynę zębatą pozwalająca na pewniejszy wjazd i zjazd z tak stromego wzniesienia. 

Kolej zębatą uruchomiono w sierpniu 1902 roku. Woziła nie tylko węgiel z noworudzkich kopalń do fabryk ale także pracowników tych kopalń i fabryk. Wszystko funkcjonowało ale przedsięwzięcie nie okazało się tak opłacalnym jak zakładano. Przez pewien czas kolej zębata była wielką atrakcją turystyczną.

Do I wojny światowej cieszyła się dużym zainteresowaniem i choć średnia prędkość na odcinku "zębatym" wynosiła zaledwie 9,6 km/h, to przepiękne górskie widoki były niezaprzeczalnym jej atutem. I wojna światowa i następujący po niej kryzys ekonomiczny mocno ograniczyły ruch turystyczny, a transport węgla okazał się być bardziej opłacalny liniami wokół Gór Sowich. 11 maja 1932 roku zamknięto kolej, a w latach 1933-1934 rozebrano tory między Woliborzem a Srebrną Górą. Tak zakończyła się historia jedynej kolei zębatej na terenie dzisiejszej Polski.

Rano podjechałyśmy kawałek dalej do wiszącego wiaduktu, znajdującego się przy drodze do Woliborza. Chciałyśmy stąd rozpocząć wycieczkę, szybko jednak okazało się, że linia rozebranej kolei przechodzi aktualnie przez prywatną posesję i trasa jest niedostępna. Szkoda, bo można by z tego zrobić fajną atrakcję turystyczną. 

Kolejny wiadukt, zwany Żdanowskim doczekał się rewitalizacji w 2014 roku, przez co nie jest dla nas już tak ciekawy jak poprzedni. Utworzono na nim punkt widokowy, zamontowano barierki i ławki. Dodatkową atrakcją jest utworzona na wiadukcie ścianka wspinaczkowa oraz wiata do odpoczynku. Cały szlak pomiędzy wiaduktami jest bardzo przyjemny i wiedzie malowniczymi wąwozami a z nasypu roztaczają się bardzo ładne widoki na okoliczne góry. Liczy sobie około 2,5 km w obie strony. W sam raz na mały spacer. 

Po krótkiej przerwie i zjedzeniu wczorajszych kanapek pod Wiaduktem Żdanowskim ruszyłyśmy z powrotem do samochodu. Okazało się, że cała wycieczka zajęła nam niewiele czasu. Miałyśmy więc spory zapas czasowy i zamierzałyśmy zrobić z niego dobry użytek. W dalszych planach było trochę urbexu.

Pierwszy opuszczony obiekt na liście to Willa Konrad w Nowej Rudzie (link do postu). Bardzo ciekawy budynek, w niezłym jeszcze stanie. Niestety po dotarciu na miejsce okazało się, że założono całkiem nowe zabezpieczenia – łańcuchy, kłódki i monitoring. Jeszcze niedawno można tu było wejść bez problemu. Oczywiście nie zamierzałyśmy forsować zabezpieczeń, z żalem więc musiałyśmy zrezygnować. Objechałyśmy centrum Nowej Rudy i stwierdziłyśmy, że to bardzo ciekawe miasto i może następnym razem zwiedzimy je pieszo.

Kolejnym celem była opuszczona szkoła na obrzeżach Nowej Rudy w Zdrojowisku (link do postu). Tutaj miałyśmy więcej szczęścia bo obiekt był dostępny.

Przy szkole zrobiłyśmy sobie przerwę na kawę, a potem ruszyłyśmy dalej. Niedaleko szkoły znajdował się kolejny zabytkowy i piękny most kolejowy - najciekawszy i najwyższy wiadukt czynnej linii nr 286 na ul. Cichej w Nowej Rudzie nad doliną rzeki Woliborki. Ciekawostką jest to że został poprowadzony po łuku, co w XIX wieku było posunięciem wyjątkowym i nowatorskim. Jego długość to ponad 185m a rekordowa wysokość to 40m. Wiadukt został zbudowany w 1949 roku i był najwyższym wiaduktem w całych Prusach.