Kontynuując naszą podróż "Bałkany Badylkiem" udałyśmy się z Mostaru do Dubrownika. Po drodze trafiłyśmy na urocze bośniackie miasteczko i gdyby nie olbrzymia średniowieczna twierdza górująca nad Stolacem pewnie byśmy się nie zatrzymały.

Widoczna z daleka, imponująca budowla zaintrygowała nas do tego stopnia, że spontanicznie postanowiłyśmy znaleźć jakieś miejsce parkingowe i ruszyłyśmy na eksplorację Stolaca.

Widok z mostu na rzekę Bregavę a w tle Zamek i ruiny Twierdzy Vidoška

Badylek zaparkowany w Stolacu nad Bregavą

Stolac leży u podnóża górskiego masywu Hrgud nad piękną rzeką Bregavą. To co od razu rzuca się w oczy po wjechaniu do miasta to uderzająca architektura osmańska (zabytki mają tu po 2 tys. lat), niesamowita przyroda i wspaniałe widoki. Podobnie jak w Mostarze widać w Stolacu ogromne zniszczenia po wojnie ale w przeciwieństwie do Mostaru, nie ma tutaj turystów. W całym mieście panuje spokojna, senna atmosfera. Wzdłuż krystalicznej Bregavy usytuowane są kawiarnie i knajpki, w których przesiadują miejscowi. To swoją drogą świetne miejsce do wypicia smacznego lokalnego wina bo wina mają tutaj wspaniałe. Dzięki Bregavie Stolac i jego okolice są jednym z najbardziej żyznych obszarów w całym kraju, tereny te pełne są różnego rodzaju upraw i winnic, które zdecydowanie warto odwiedzić. Wina produkowane z miejscowych zbiorów to  Zilavka i Blatina.





Spacerując po mieście próbowałyśmy znaleźć wejście na szlak prowadzący do twierdzy Vidoška ale w końcu musiałyśmy się wspomóc pytaniem o drogę.

Stolac - ruiny starożytnej Twierdzy Vidoška

Stare miasto i twierdza znajdowało się kiedyś na wzgórzu. Zostało założone przez bizantyjskiego cesarza Konstantyna w V wieku. Przetrwało wiele imperiów, w tym Turków i Austro-Węgrów. Na przełomie wieków miało 13 królów i było najlepiej ufortyfikowanym miastem w Hercegowinie. Zajmowało powierzchnię ponad 20m2 i chronione było łańcuchem kamiennych wież i wałów, które mają około 2 m grubości i są wykonane z ciętych kamiennych bloków wapienia. Oprócz wieży miasto miało 10 zbiorników na wodę, mąkę i magazyny. W miejscu dzisiejszego miasta Stolac znajdowało się starożytne Municipium Diluntum ze znaleziskami z I-IV wieku p.n.e.
W 2003r. stare miasto Stolac zostało uznane za narodowy zabytek Bośni i Hercegowiny ze względu na bardzo cenny obszar historyczny.





Wystarczy 10-15 min. żeby z centrum Stolaca wspiąć się na starożytne wzgórze i dostać się do murów i bramy Twierdzy Vidoska. Byłyśmy tam zupełnie same i przez cały czas odnosiłyśmy wrażenie, że jest w tym miejscu bardzo tajemniczo. Chodziłyśmy po starym mieście, ruinach zamków i twierdzy i wyobrażałyśmy sobie jak wyglądało tu kiedyś życie. Podziwiałyśmy też cudowne krajobrazy, roztaczające się z tego miejsca.
 




 

Stolac - wojna domowa 

W lipcu 1993 r. Stolac zajęły chorwackie wojska. Chorwaccy żołnierze wysiedlili ze Stolaca Muzułmanów i zabrali się za niszczenie wszystkiego, co przypominało o osmańskiej przeszłości. Do Wojny mieszkało tutaj prawie tyle samo Bośniaków i Chorwatów. Teraz Stolac liczy ok. 5tys. mieszkańców z czego Bośniaków tylko 1/3. Podczas Wojny w miasteczku toczyły się ciężkie walki między sąsiadami. Stolac został bardzo zniszczony. Część budynków do tej pory nie została odbudowana.



Wojna bardzo podzieliła miasto i ludzi w nim żyjących. I nie chodzi tylko o uczucia, ten podział dotyczy wszystkiego. O ile w Mostarze są osobne szkoły dla Chorwatów i Bośniaków tak tutaj, w maleńkim, zniszczonym, niezamożnym Stolacu w jednym budynku mieszczą się dwie szkoły. Jedna dla bośniackich a druga dla chorwackich uczniów. Mają osobne sale, osobne szatnie, osobne sale gimnastyczne, osobne toalety, osobnych nauczycieli i osobnych dyrektorów. Przez ponad 25 lat nie zrobiono nic by te podziały usunąć.

Stolac - przegapione miejsca w okolicy