Żadna wizyta w Stambule nie jest kompletna bez odwiedzenia klimatycznego Bazaru Przypraw. Choć Wielki Bazar może być największym i najsłynniejszym krytym bazarem Stambułu, to właśnie ten targ przypraw wygrywa nagrodę za bycie najbardziej kolorowym, pachnącym i często najpyszniejszym – ponieważ odwiedzający mogą spróbować oferowanych towarów. Bazar zbudowany został w 1664 roku, jako część kompleksu Yeni Camii (Nowego Meczetu), znany jest w języku tureckim jako Mısır Çarşısı, co czasami tłumaczy się jako „Egipski Bazar” lub „Targ Kukurydzy”  (mısır po turecku oznacza zarówno Egipt, jak i kukurydzę).

Sumak - bordowa przyprawa jest wytwarzana z jagód dzikiego krzewu Rhus Coriaria. Ma cytrynową cierpkość pochodzącą z kwasu jabłkowego w środku. Używa się jej w sosach sałatkowych zamiast cytryny lub miesza ze świeżo gotowanymi na parze warzywami z odrobiną oliwy z oliwek.

Pul biber - suszone płatki czerwonej papryki, podstawa tureckich dań. Występują w różnych stopniach ostrości, więc najlepiej spróbować przed zakupem i poszukać isot biber – wędzonej odmiany z Sanliurfa. Posypuje się nią gulasze lub grillowane mięso.

Sos z granatów/Kwaśny - wykonany z redukcji z granatu, ten gęsty, lepki syrop jest kolejnym niezbędnym składnikiem kuchni tureckiej. Używa się go zamiast octu balsamicznego, aby zaostrzyć sałatkę lub stworzyć marynatę lub glazurę do łososia lub drobiu.

Czarny kminek - nasiona czarnuszki, nazwa dosłownie oznacza „zioło bułki”.  Warto posypać nim chleb, ciasta lub pikantne wypieki tuż przed pieczeniem.  

Szafran - „turecki szafran” to wcale nie jest szafran, ale suszony krokosz, który ma mało koloru i smaku. Warto poszukać prawdziwego - cienkich nitek irańskiego szafranu.

Oprócz przypraw bazar pełen jest także herbat z pąków róż, jaśminu i owoców; tureckie przysmaki w każdym kolorze i smaku; ziołowe lekarstwa; suszone owoce, takie jak morele, figi, daktyle, a nawet truskawki i kiwi; baklawę nasączoną miodem i orzechami; mydła na bazie oliwy z oliwek; kawę po turecku i wiele wiele więcej.

Na pierwszy dzień mieliśmy zaplanowane główne atrakcje Stambułu, czyli Hagia Sophia i Błękitny Meczet. Hagia Sophia, pierwotnie Kościół Mądrości Bożej, jest totalnym must see w Stambule, nawet jeśli nie interesujemy się historią. Jest najważniejszym zabytkiem epoki Bizancjum i po prostu szkoda byłoby nie zwiedzić tego starożytnego kościoła cesarstwa. Zanim jednak dotarliśmy na miejsce zrobiło się późno i okazało się, że pomimo słabej pogody musimy stać w sporej kolejce do kasy a potem w kolejce do kontroli bezpieczeństwa przy wejściu do muzeum. W ogóle to trochę nas zirytowała cała historia związana z Hagią. Kiedyś to słynne miejsce funkcjonowało jako muzeum i pobierano niewielkie opłaty. Później przerobiono ją na meczet i wstęp był całkiem darmowy. Obecnie połączono muzeum z meczetem i nie dość, że bilety kosztują niebagatelne 25 euro od osoby to jeszcze nie można zwiedzać całości, ponieważ część meczetowa jest dostępna tylko dla muzułmanów i musieliśmy zadowolić się oglądaniem świątyni z poziomu galerii. Są tu co prawda umiejscowione zabytkowe mozaiki ale niestety nie ma się pełnego odbioru miejsca i podziwiania ogromu budynku. Posadzka zasłonięta jest dywanem, jak to w meczetach. Zostawiono tylko malutki kwadrat zabytkowych marmurów w miejscu gdzie odbywały się koronacje cesarzy. Poza tym na ścianach wiszą muzułmańskie symbole, zasłaniające symbole chrześcijańskie. Nie jest to dobra polityka, ponieważ przy ogromnej ilości meczetów w Stambule Hagia Sophia powinna pozostać neutralnym budynkiem, będącym świadectwem historii tego miasta. Szkoda, że nie jest w pełni udostępniona do zwiedzania. Dodatkowo część ekspozycji znajduje się w muzeum Hagia Sophia mieszczącym się przy hipodromie, czyli obecnym placu Sulatana Ahmeda. Wstęp jest płatny kolejne 20 euro i są to pieniądze całkowicie wyrzucone w błoto. Ekspozycja jest bardziej niż skromna, a zwiedzanie polega głównie na oglądaniu projekcji multimedialnej.

Ekspozycja w muzeum:

Po drodze zajrzeliśmy jeszcze do Błękitnego Meczetu oraz zahaczyliśmy o pobliski bazar Arasta. Akurat zaczęło padać schroniliśmy się więc na kawę w restauracji. Pogoda niestety była w kratkę. Ubrani w kurtki deszczowe zwiedzaliśmy dalej. Co prawda w deszczowej aurze dziedziniec Błękitnego Meczetu prezentował się nawet ciekawiej niż w słońcu a przede wszystkim nie było na nim tłumu ludzi.

Uznaliśmy, że czas zjeść coś tureckiego i wstąpiliśmy do Tarihi Sultanahmet Köftecisi Selim Usta na solidne kebabci, czyli kotleciki jagnięce w towarzystwie ajranu. Wiadomo, że najprostsze jedzenie jest najlepsze.

Pogoda znów się zaczęła psuć poszliśmy więc do kafejki w parku na kawę po turecku. Po kawie wróciliśmy na przystanek tramwajowy i akurat mieliśmy szczęście bo nadjechał tramwaj. Okazało się, że jest sporo chętnych na przejażdżkę ale udało nam się wcisnąć do środka. Mijaliśmy więc za chwilę te same miejsca, ale z perspektywy pasażerów tramwaju. Dotarliśmy do ostatniego przystanku. Zrobiliśmy jeszcze małą wycieczkę stromymi uliczkami w dół żeby obejrzeć tzw. schody komando, znane z tego że są po prostu znane. Dlatego też są zwykle obklejone ludźmi i intensywnie fotografowane. 

Pod wieżą Galata skusiliśmy się na kolejną kawę, tym razem z tureckimi deserami. Potem czekała nas jeszcze mozolna wędrówka uliczkami pełnymi sklepików z pamiątkami, do których za każdym razem idąc tędy, zaglądaliśmy. Weszłyśmy też na kelle pace i popróbowałyśmy niezliczonej ilości lokum. Nazajutrz zamierzaliśmy wybrać się na azjatycką stronę Stambułu.

Po wyjściu na ląd ruszyliśmy od razu główną ulicą dzielnicy Kadikoy. Doprowadziła nas do bazaru i rozlicznych sklepów. Tak to już jest w Turcji, że chcąc nie chcąc zawsze wyląduje się na bazarze. Nie mieliśmy żadnego konkretnego planu, pozwoliliśmy więc sobie błądzić po okolicznych uliczkach i placach. Trafiliśmy na fajną kafejkę i zarazem palarnię kawy, gdzie zrobiliśmy mały przystanek oraz zakupiliśmy na wynos pyszną kawę z kardamonem. Po chwili trafiliśmy na cukiernię, gdzie zaopatrzyliśmy się w słodycze na wynos. Stwierdziliśmy, że dieta w Turcji nie ma sensu.

Poszliśmy coś zjeść do knajpeczki, która akurat wpadła nam w oko. Mieli tu sporo tradycyjnych, aczkolwiek dla nas dziwnych potraw z podrobów. Oczywiście chcieliśmy wszystkiego spróbować z ciekawości. Zamówiliśmy więc zupę z jagnięcych podrobów a do tego dziwne dania Mumbar i Sirdan, które okazały się bardzo smaczne.

Sirdan wyglądał dziwnie, jakby coś upieczono, co wcześniej obcięto mężczyźnie. Ale nie należy się tego bać ponieważ potrawę przygotowuje się poprzez umycie trawieńca (dolnej części żołądka) owcy, a następnie nadziewanie go posiekanym mięsem, cebulą i papryką, a następnie doprawianie czarnym pieprzem, papryką i solą. Następnie dodaje się wodę, a otwartą jamę zszywa się igłą i nicią. Na koniec piecze się je z tłuszczem zwierzęcym w glinianym naczyniu.

Mumbar natomiast to faszerowane jelita. Głównymi składnikami są mielone mięso jagnięce, jelita jagnięce, ryż, koncentrat pomidorowy, cebula, ciecierzyca, sól, czarny pieprz, ziele angielskie i cynamon.

Wracając do hotelu nabraliśmy ochoty na balik ekmek. Tym razem jednak było już trochę za późno i stragany już się pozwijały. Zagadnęliśmy chłopaka przy ostatnim czynnym stoisku i powiedział, że ma tylko jedną rybę ale jego brat ma jeszcze makrele i zaoferował, że zaprowadzi nas do niego. Poszliśmy więc za nim, tym bardziej, że droga i tak prowadziła w kierunku naszego hotelu. Po pewnym czasie dotarliśmy do ciemnego podwórka, gdzie stało kilku facetów. Od razu rozłożyli zwinięty już kram i zabrali się ochoczo za smażenie makreli. Przez cały czas żartowali i śmiali się z siebie nawzajem. Wyjęli świeże rybki, ktoś pobiegł po nowy żar do grilla i po chwili wszystko smacznie pachniało i skwierczało na ruszcie. Dostaliśmy balik ekmek w super świeżym wydaniu i na pewno w bardzo nietypowej scenerii. Chłopcy opowiadali, że są Kurdami i tak oto zarabiają na życie. Mieli dobrą smykałkę do interesów bo za ryby policzyli nam znacznie więcej niż kosztują one normalnie. Nie narzekaliśmy jednak bo jedzenie było pierwsza klasa. W pełni usatysfakcjonowani dotarliśmy do hotelu i ustaliliśmy, że na drugi dzień pośpimy dłużej i damy sobie odpocząć.

Poszliśmy na śniadanie do bardzo fajnej piekarni, mieszczącej się w starym, zabytkowym hanie. Zamówiliśmy turecką pizzę, czyli pide. Jest to cieniutkie ciasto pieczone w piecu opalanym drewnem. Na ciasto nałożony jest ser, mięso i sos pomidorowy. Całkiem jak na pizzy. Do tego obowiązkowo cay.

Dotarliśmy też do słynnego akweduktu, który swego czasu dostarczał miastu wodę. Zachował się co prawda mały fragment ale można naocznie zobaczyć jak wielka i potężna była to inwestycja. Kilkupiętrowy obiekt obecnie można oglądać wygodnie z parku Fatih. Pod akweduktem prowadzi kilkupasmowa droga i jest tu spory ruch. Ze względu na pierwszomajowe święto główne ulice były pozamykane i szły nimi pochody. Niestety nie udało nam się na taki pochód trafić ale korzystaliśmy z braku samochodów na ulicach. Przeszliśmy pod akweduktem i zobaczyliśmy fajne kafejki. Postanowiliśmy oczywiście napić się kawy i zjeść jakiś turecki deser. Kawałek dalej trafiliśmy na lokalne, małe targowisko. Piętrzyły się tu stosy mięsa i podrobów, warzyw, owoców i serów, przypraw oraz innych różności. Turcja bazarami stoi. 

W dzielnicy Sirkeci znajduje się dworzec kolejowy, słynny z tego, że stanowił ostatni przystanek Orient Ekspressu. Dworzec nadal pełni oczywiście funkcję dworca ale w jednym z pomieszczeń znajduje się minimuzeum pełne eksponatów, makiet i nawet kawałka wagonu zabytkowego tramwaju. W XIX w. Orient Express był czyś w rodzaju przepustki na Wschód. Podróż, która z Europy zajmowała mnóstwo czasu i wysiłku, nagle stała się dostępna i wygodna dla wszystkich (tych, których było na to oczywiście stać). Można było wsiąść do pociągu w Paryżu i bez przesiadek dotrzeć po 67 godzinach do Stambułu, a właściwie wówczas Konstantynopola. Sam budynek dworca jest nadal stary i zabytkowy, nigdy chyba nie został wyremontowany. Jest tu również stylowa restauracja z eksponatami i zdjęciami z epoki. Aby doprowadzić linię kolei do serca Stambułu sułtan musiał poświęcić część terenu przy pałacu Topkapi. 

Zincirli Han jest jednym z karawanserajów, które prawdopodobnie handlowały łańcuchami (zincir oznacza łańcuch). To prawdziwie autentyczny, działający element żywej historii,  który nie zmienił się od wieków. Rozłożony na dwóch piętrach, ze sklepami na parterze i warsztatami na drugiej kondygnacji. Dziedziniec z marmurową fontanną i drzewami, jest bardzo fotogeniczny, podobnie jak różowo-pomarańczowe fasady. To bardzo przyjazne i kameralne miejsce. Nadal można zobaczyć tu rzemieślników wykonujących swój zawód, zachowujących tradycyjne umiejętności, a mała kawiarnia w rogu serwuje gorące napoje dla wszystkich sąsiednich sklepów. Właściciele sklepów zazwyczaj grają w tryktraka (popularna w Turcji gra planszowa), popijają herbatę i naprawiają świat w swoim wolnym czasie.

Stary historyczny Imam Ali Han to piękna karczma z cichym dziedzińcem z basenem i kwiatami po środku. Miejsce przepełnione jest zapachem przeszłości i pomimo upływu wieków nadal utrzymuje ciepło. Tutaj bije serce handlu złotem, handlarze nadal opierają się wszelkim warunkom gospodarczym. 

Po południu przy wejściu do Zajazdu można zjeść kanapkę, a w środku znajduje się herbaciarnia, w której można napić się herbaty i kawy. 

Stary zajazd, stawiający czoła upływowi czasu i pozostawiony własnemu losowi. Choć przeraża swoimi korytarzami, ciemnością, wilgocią i samotnością, fascynuje wspaniałym widokiem na Stambuł, z okazjonalnymi dźwiękami młotków dochodzącymi z warsztatów. 

Według źródeł historycznych gdy wybudowano Mustafa Pasha Han, zamieszkiwali go kupcy, maklerzy i importerzy tkanin. Wiadomo też, że w zajeździe zawsze obecny był przedstawiciel kreteńskiej rodziny Mustafa Paszy. Obecnie w zajeździe mieszkają rzemieślnicy wykonujący zawody, których liczba stopniowo maleje.  

Zajazd Mustafa Pasha ma trzypiętrową konstrukcję i należy do zajazdów z dziedzińcem, które są ważnymi dziełami architektury osmańskiej. Zajazd, który zajmuje ważne miejsce wśród zajazdów w Stambule, został wyposażony w szklany dach ze spadkami z czterech stron. 

To mała karczma, niezbyt stara, z drzewem granatu na środku dziedzińca. Chociaż Büyük Yıldız Han pochodzi z XIX wieku, to patrząc na całość, widać, że wzniesiono go w stylu klasycznych osmańskich zajazdów. Jednakże w kolejnych latach w zajeździe dokonano pewnych zmian i dziś dominuje architektura zachodnia. Trzypiętrowy zajazd ma tylko jedno podwórze. W pierwszych latach budowy Büyük Yıldız Han służył głównie kupcom, pośrednikom i heroldom miejskim. Za czasów Abdulhamida zajazd służył Irańczykom zarówno jako meczet, jak i hotel.

Na początek trzeba się przebrać w jednorazowe majtki i z ręcznikiem udać do czegoś w rodzaju poczekalni. Potem przyszły po nas łazienne. Zaprowadziły nas do głównej sali. Robiła ona naprawdę spore wrażenie. Na środku był gorący, kamienny stół na którym odbywał się cały rytuał mycia pianą. W międzyczasie polewały nas gorącą wodą, a na koniec opłukały ze wszystkiego. W poczekalni nasmarowały nam twarze glinką i trzeba było poczekać aż zaschnie i dopiero zmyć. Po tym wszystkim byłyśmy naprawdę miło odświeżone, poszłyśmy się ubrać i wypiłyśmy dodatkowo herbatę ziołową żeby trochę odpocząć. Okazało się, że herbata jest dodatkowo płatna. Poza tym paniom łaziennym trzeba było też dać jakiś napiwek co w sumie okazało się całkiem sporym wydatkiem ale i tak warto się skusić na ten tradycyjny rytuał.