Sutjeska - Spomenik Tjentište

lutego 07, 2024

Po wizycie w Sarajewie i zimnej nocy w Badylku ruszyłyśmy w dalszą drogę do Albanii. Jednak tym razem nie mogłyśmy na trasie odpuścić wizyty w Parku Narodowym Sutjeska, podczas wcześniejszych podróży, ze względów czasowych nie branym nawet pod uwagę.

Park narodowy Sutjeska

Sutjeska to najstarszy bośniacki park narodowy. Leży on w południowo-wschodniej części Bośni i Hercegowiny, tuż przy granicy z Czarnogórą. Na jego terenie wznosi się najwyższy szczyt Bośni i Hercegowiny - Maglić, na który planujemy wejść przy następnej wizycie w Bośni.

Obszar ten znany jest również ze względu na Bitwę nad Sutjeską z czasów II wojny światowej. W jej trakcie wojska państw Osi chciały zniszczyć jugosłowiańskie oddziały partyzanckie stacjonujące nad rzeką Sutjeską. Wśród partyzantów był przyszły prezydent Jugosławii - Josip Broz Tito. Mimo znaczącej przewagi państwa Osi poniosły klęskę, co znacząco zmieniło sytuacją wojsk jugosłowiańskich podczas wojny.

Głównym miejscem, z którego można rozpocząć eksplorowanie Sutjeski jest Tjentište - niewielka miejscowość położona przy szosie M20, na którą składa się dosłownie kilka budynków. Jednak najważniejszą atrakcją jest oczywiście pomnik, upamiętniający jugosłowiańskich partyzantów. To właśnie ten pomnik skutecznie zwabił nas do Sutjeski i Tjentiste.

Pomnik Sutjeska

Na niewielkim wzgórzu powyżej głównej szosy wznosi się okazały pomnik (Spomenik Tjentište nazywany również Pomnikiem Bitwy nad Sutjeska w Dolinie Bohaterów) wraz z otaczającym go parkiem pamięci. Zbudowany został w 1971 r., a prace nad projektem i budową osobiście nadzorował sam Josip Broz Tito. W dniu otwarcia pomnik nie był jeszcze ukończony, ale i tak zrobił na odbiorcach ogromne wrażenie, na nas oczywiście też.

Aby się do niego dostać należy pokonać dość strome schody - z lotu ptaka wyglądają jak gitara. Na pomnik składają się dwie, mające po 19 m betonowe ściany. Niektórym przypominają skrzydła, a z drona można dostrzec też anioła. W kilku miejscach zauważyć w nich można wyrzeźbione twarze ukazujące walczących partyzantów.

Nieco powyżej pomnika znajdują się białe tablice z wygrawerowanymi nazwami wszystkich jugosłowiańskich oddziałów biorących udział w bitwie.

Sutjeska - Dom Pamięci

Nieopodal pomnika, nieco poniżej niego, wznosi się Dom Pamięci. Oficjalnie otwarty został w 1975 r., jako muzeum bitwy oraz dom fresków. Jego wnętrze ozdobione zostało freskami autorstwa Krsto Hegedušića, niestety nie udało nam się ich zobaczyć. W czasach Jugosławii była to jedna z większych atrakcji całego kraju, która przyciągała ogromne tłumy turystów. Obecnie jednak sprawy mają się zupełnie inaczej. Dom pamięci przez większość czasu jest zamknięty. O jego otwarcie można wnioskować u dyrekcji parku narodowego. Jednak zwykle nie chce im się go udostępniać dla pojedynczych turystów. Dom Pamięci architektonicznie świetnie nawiązuje do bryły pomnika.

Park Narodowy Sutjeska to miejsce charakteryzujące się dużą bioróżnorodnością, urozmaiconym ukształtowaniem terenu oraz niesamowitymi krajobrazami. Na pewno tutaj wrócimy na dłużej, a tym czasem po obejrzeniu opuszczonego Hotelu Sutjeska (link) i opuszczonego basenu w Tjentište, ukrytego w otoczeniu gór (w sezonie letnim podobno jest czynny) ruszyłyśmy do Hum, gdzie na rzece Tara przekroczyłyśmy granicę z Czarnogórą i pomknęłyśmy dalej na Albanię.